Bądź bezpieczny w lesie!

Bądź bezpieczny w lesie!

Wypoczywając w lesie lub nad jeziorem należy uważać na kleszcze, które są przenosicielami groźnych chorób. Kleszcze żyją głównie w zacienionych i wilgotnych miejscach. Występują  w leśnych zaroślach oraz na trawach porastających brzegi ścieżek wykorzystywanych przez ludzi  i zwierzęta. Zwisają na liściach lub źdźbłach traw, czekając na potencjalnego żywiciela, którego obecność wyczuwają za pomocą rozbudowanych receptorów termicznych i chemicznych. Najlżejsze otarcie sprawia, że przyczepiają się do skóry lub ubrania. Co prawda, głównym żywicielem tych pasożytów są zwierzęta, ale ludzie również są atakowani, szczególnie przez wczesne stadia rozwojowe kleszczy. Polska fauna liczy 19 gatunków kleszczy, a dwa z nich czyli, kleszcz pospolity i kleszcz łąkowy, są najczęściej spotykane.

Pamiętaj o zagrożeniu wynikającym z pasożytowania kleszczy. Kleszcze żywią się krwią żywiciela i w trakcie jej ssania wprowadzają do krwioobiegu groźne wirusy i bakterie będące przyczyną wielu chorób tzw. „odkleszczowych” np. boreliozy lub kleszczowego zapalenia mózgu. Co więcej, zaatakowane zwierzęta domowe (psy lub koty) również mogą zachorować np. na groźną babeszjozę. 

Kleszcze są niezwykle plastyczne w zasiedlaniu różnych środowisk. Możemy spotkać je również w miastach, w parkach, ogrodach i na działkach. Można je spotkać nawet na regularnie wykaszanych trawnikach. Badania z 2014 roku pokazują, że w Zielonej Górze występowanie kleszczy skupione jest właśnie w parkach i wzdłuż cieków wodnych, szczególnie na obrzeżach „tzw. Starej Zielonej Góry”, a ich liczebność może dochodzić do kilkudziesięciu na każde 100 m² parku!

Warto pamiętać o zakładaniu na leśne wycieczki zakrytego obuwia i odzieży zakrywającej skórę. To uchroni nas przed kleszczami. Po powrocie ze spacerów czy wycieczek, trzeba sprawdzić, czy przypadkiem na naszej skórze nie znajduje się nieproszony gość. Dobrym sposobem odstraszania kleszczy są również repelenty stosowane na skórę lub ubranie.

Opracowała : Monika Majka

Opracowano na podstawie:

1. 1. Infected Ixodes ricinus ticks are attracted by electromagnetic radiation of 900 MH2020, Martyna Frątczak , Blažena Vargová , Piotr Tryjanowski , Igor Majláth , Leszek Jerzak, Juraj Kurimský , Roman Cimbala , Łukasz Jankowiak , Zsolt Conka , Viktoriá Majláthová , Ticks and Tick-borne Diseases, 1--6, I
2. 2. Ticks (Acari: Ixodida) on birds (Aves) migrating through the Polish Baltic coast2019, Olaf Ciebiera, Leszek Jerzak, Magdalena Nowak-Chmura , Marcin Bocheński, Experimental and Applied Acarology, Vol. 77, iss. 2, 241--251, ISSN: 0168-8162, DOI: 10.1007/s10493-019-00341-z
3. 3. Ticks on game animals in the fragmented agricultural landscape of western Poland2021, Olaf Ciebiera, Andżelina Łopińska, Grzegorz Gabryś, Parasitology Research, Vol. 120, 1781--1788, ISSN: 0932-0113,
4. 4. The distribution of tick Ixodes ricinus (Acari: Ixodida: Ixodidae) in recreational areas in Zielona Góra - Poetów Park and Zacisze Park - preliminary results2014, Joanna Czupryk , Olaf Ciebiera, W: Stawonogi: zagrożenie zdrowia człowieka i zwierząt, 2014 / red. A. Buczek, C. Błaszak, Lublin: Oficyna Wydaw. Fundacji na Rzecz Zwalczania Kleszczy i Profilaktyki w Chorobach Odkleszczowych, s. 23--32,
5. 5. Tick parasitism is associated with home range area in the sand lizard, Lacerta agilis2020, Magdalena Wieczorek , Robert Rektor , Bartłomiej Najbar, Federico Morelli, Amphibia-Reptilia, Vol. 41, iss. 4, 479--488